 | ავტორი: შირო
ჟანრი: დრამატურგია
23 იანვარი, 2020 |
მოქმედება II, სცენა I
(პატარძლის სახლის შესასვლელი. ჭიშკარი უკანა მხარესაა. ღამეა, პატარძალს მხოლოდ თეთრი აზღუდი და ქვედაბოლო აცვია, რომელიც დამძიმებულია მაქმანებითა და ნაქარგებით. მკლავები შიშველი აქვს. მსახურსაც მსგავსად აცვია.)
მოსამსახურე: თმის გაკეთებას აქ დავასრულებ.
პატარძალი: შიგნით ვერ ვჩერდები, ძალიან ცხელა.
მოსამსახურე: ამ ადგილას გამთენიისასაც კი არ გრილა.
(პატარძალი დაბალ სკამზე ჯდება და საკუთარ თავს პატარა სარკეში უყურებს. მოსამსახურე თმას უვარცხნის.)
პატარძალი: დედა ისეთი ადგილიდან მოვიდა აქ, სადაც ბევრი ხეები იყო. მდიდარი მიწიდან.
მოსამსახურე: ისეთი სიცოცხლით სავსე იყო!
პატარძალი: და აქ დაჭკნა...
მოსამსახურე: მისი ბედი იყო.
პატარძალი: ისევე, როგორც ყველა ვჭკნებით. კედლებსაც კი ცეცხლი უკიდია. აი, ნუ მწიწკნი ასე ძალიან.
მოსამსახურე: ეს კულული მინდა გავასწორო. მინდა, რომ წარბთან ეშვებოდეს. (პატარძალი საკუთარ თავს სარკეში უყურებს.) შენ ისეთი ლამაზი ხარ! (მგზნებარედ კოცნის)
პატარძალი: (მკაცრად) დაასრულე ჩემი თმა.
მოსამსახურე: (თმას ვარცხნის) იღბლიანი ხარ, კაცს მოეხვევი, აკოცებ, მის სიმძიმეს იგრძნობ!
პატარძალი: გაჩუმდი.
მოსამსახურე: საუკეთესო წამია, როცა იღვიძებ და მას შენს გვერდით გრძნობ. მის სუნთქვას მხარზე, ბულბულის ბუმბულივით ნაზს.
პატარძალი: (მკაცრად) არ გაჩუმდები?
მოსამსახურე: მაგრამ, ბავშვო! ქორწინება მეტი რა არის? ეს, სხვა არაფერი? ტკბილეულია? თაიგული? არა. ეს მხოლოდ მოელვარე საწოლი, კაცი და ქალია.
პატარძალი: არ უნდა ამბობდე ამას.
მოსამსახურე: შეიძლება, მაგრამ ქორწინების ნამდვილი სიტკბო ამაშია.
პატარძალი: ან ნამდვილი სიმწარე...
მოსამსახურე: ფორთოხლის ყვავილს აქ ჩავაწნავ, რომ ფატა თმაზე კარგად დაგიმაგრო. (ფორთოხლის ყვავილების კონას იღებს.)
პატარძალი: (თავის თავს სარკეში უყურებს) მომეცი (ფორთოხლის ყვავილს იღებს, უყურებს და თავს ხრის.)
მოსამსახურე: რა ხდება?
პატარძალი: მარტო დამტოვე.
მოსამსახურე: სევდის დრო არაა. (გაცხოველებულად) ყვავილი მომეცი. (პატარძალი ფატას იატაკზე აგდებს.) ბავშვო! ეს ბედის გამოცდაა! შენს ფატას იატაკზე ნუ აგდებ! თავი ასწიე! გათხოვება არ გინდა? თქვი! ჯერ კიდევ შეგიძლია უარის თქმა.
პატარძალი: მოღრუბლულია, ავი ქარი ჰქრის...ვინ ვერ იგრძნობს ამას?
მოსამსახურე: შენ გიყვარს შენი კაცი.
პატარძალი: მიყვარს.
მოსამსახურე: სწორედ ესაა სიმართლე.
პატარძალი: მაგრამ ეს უზარმაზარი ნაბიჯია.
მოსამსახურე: რომელიც უნდა გადადგა.
პატარძალი: დავპირდი, რომ ასე მოვიქცეოდი.
მოსამსახურე: გირლიანდას შეგისწორებ.
პატარძალი: (ჯდება) იჩქარე, მალე აქ იქნებიან.
მოსამსახურე: უკვე ორი საათია, რაც გზაში არიან.
პატარძალი: ეკლესიამდე შორია?
მოსამსახურე: ორი მილი მდინარით, ორმაგი, თუ გზით წახვალ.
(პატარძალი დგება და მოსამსახურე აღფრთოვანებული შესცქერის)
მოსამსახურე:
გააღვიძეთ პატარძალი,
დღეს ქორწილის დღე დგება
ვინ წაიღებს მის გრძელ ფატას,
მდინარე თუ გასწვდება.
პატარძალი: (იღიმება) წავიდეთ.
მოსამსახურე: (კოცნის და მის გარშემო ცეკვავს.)
გააღვიძეთ პატარძალი,
გზა მოურთეთ მწვანე ფოთლით,
ყვავილებით დაამშვენეთ.
გააღვიძეთ, გააღვიძეთ,
მწვანე ფოთლით, შროშნებით.
(კარზე ხმამაღლა აკაკუნებენ.)
პატარძალი: გააღე კარი! პირველი სტუმრები იქნებიან.
(შიგნით შედის. მოსამსახურე კარს აღებს და გაოგნდება.)
მოსამსახურე: შენ?
ლეონარდო: დიახ, დილა მშვიდობისა.
მოსამსახურე: პირველი...
ლეონარდო: დაპატიჟებული არ ვარ?
მოსამსახურე: ხარ.
ლეონარდო: ჰოდა მოვედი.
მოსამსახურე: და შენი ცოლი?
ლეონარდო: ცხენით ვარ. ის გზით წამოვიდა.
მოსამსახურე: და არავის შეხვედრიხარ?
ლეონარდო: ყველას გამოვასწარი.
მოსამსახურე: საბრალო ცხოველს მოკლავ, ზედმეტად აჭენებ.
ლეონარდო: როცა მოკვდება, მოკვდება. (პაუზა.)
მოსამსახურე: დაჯექი. ჯერ არავინაა ახლოსაც კი.
ლეონარდო: და პატარძალი?
მოსამსახურე: ახლა ჩავაცმევ.
ლეონარდო: პატარძალი! ალბათ, ბედნიერია!
მოსამსახურე: (თემას ცვლის) და ბავშვი?
ლეონარდო: რა ბავშვი?
მოსამსახურე: შენი ვაჟი.
ლეონარდო: (თითქოს ტრანსიდან გამოერკვევა) აჰ, ბავშვი!
მოსამსახურე: მოჰყავთ?
ლეონარდო: არა.
(პაუზა, სიმღერის ხმა ისმის შორიდან.)
მოსამსახურე:
გააღვიძეთ პატარძალი,
დღეს ქორწილის დღე დგება...
ლეონარდო:
გააღვიძეთ პატარძალი,
დღეს ქორწილის დღე დგება...
მოსამსახურე: უკვე აქ არიან, მაგრამ მაინც ბევრი გზა დარჩათ.
ლეონარდო: (წამოიწევა) პატარძალი დიდ ფატას გაიკეთებს, არა? ძალიან დიდი არ უნდა იყოს, პატარა უფრო მოუხდება. სასიძომ უკვე მოუტანა ფორთოხლის ყვავილი კორსაჟისათვის?
პატარძალი: (შემოდის, მხოლოდ ქვედაბოლო აცვია, ფატა უკეთია, ფორთოხლის ყვავილებით მორთული) მომიტანა.
მოსამსახურე: (მკაცრად) ასე არ უნდა დაენახო.
პატარძალი: რატომაც არა? (მკაცრად ლეონარდოს) რატომ იკითხე, მომიტანა, თუ არა? მიზეზი გქონდა?
ლეონარდო: არა, რა მიზეზი უნდა მქონოდა. (უახლოვდება) შენ მიცნობ, იცი, რომ არ მაქვს მიზეზი. მითხარი, რა ვიყავი შენთვის? გაავარჯიშე მეხსიერება. ოჰ, ერთი უღელი ხარი და ქოხი არ იყო შენთვის საკმარისი. ესაა უბედურება.
პატარძალი: აქ რატომ ხარ?
ლეონარდო: რომ შენი ქორწილი ვნახო.
პატარძალი: ისევე, როგორც მე ვნახე შენი!
ლეონარდო: შენ მაიძულე. ორივე ხელი შემიკარი. შეიძლება მომკლან, მაგრამ ახლა ვერ გამაჩუმებენ. თუმცა, მათი ვერცხლით, რომელიც ასე ბრწყინავს, ნებისმიერს გააჩუმებენ.
პატარძალი: ტყუილია.
ლეონარდო: არ მინდა, რომ გეკამათო. ფიცხი კაცი ვარ, არ მინდა მთელმა სოფელმა გაიგოს ჩემი ხმა.
პატარძალი: შენზე ხმამაღლა შემიძლია ყვირილი.
ლეონარდო: უსარგებლოა. რას იყო, ვეღარ დააბრუნებ. (პატარძალი კარს უყურებს, აშკარად წუხს.)
პატარძალი: მართალია. არც კი უნდა გელაპარაკებოდე, მაგრამ ჩემი სული აღშფოთდა, რომ აქ მოხვედი ჩემს სათვალთვალოდ და გამიზნულად მეკითხები ფორთოხლის ყვავილზე. წადი და შენს ცოლს დაელოდე, გარეთ.
ლეონარდო: ახლა ერთმანეთთან ლაპარაკიც აღარ შეგვიძლია?
მოსამსახურე: (გაბრაზებული) არა, არ შეგიძლიათ.
ლეონარდო: ჩემი ქორწილის შემდეგ დღედაღამ ვფიქრობდი, ვინ იყო დამნაშავე. ყოველ ჯერზე იცვლებოდა. დამნაშავე ვიღაც უნდა იყოს...!
პატარძალი: კაცს ცხენით ყველგან შეუძლია წასვლა და იცის, როგორ მოიმწყვდიოს უდაბნოში დაკარგული ქალი, მაგრამ მე ჩემი სიამაყე მაქვს. ეს ჩემი ქორწილია და მე თავს გამოვიკეტავ ჩემს ქმართან, რომელიც ყველაფერზე მეტად მეყვარება.
ლეონარდო: სიამაყე არ გამოგადგება (ახლოს მიიწევს.)
პატარძალი: ახლოს ნუ მოდიხარ!
ლეონარდო: გაჩუმება და ამ ცეცხლით შთანთქმა ყველაზე უარესი სასჯელია იმათ შორის, რაც ჩვენს თავებს დავატეხეთ. მე რაში გამომადგა სიამაყე, როცა ვერ გხედავდი და ან შენ, როცა თავს იტყუებდი ყოველღამე? არაფერში!! ამან ცეცხლი უფრო გააღვივა. ხალხი ფიქრობს, რომ დრო კურნავს და კედლები გვიცავენ, ეს კი სიმართლე არაა... სიმართლე არაა... როცა ცეცხლის ალი გულს აღწევს, მას ვეღარ ჩაახშობ.
პატარძალი: (ცახცახებს) არ უნდა მოგისმინო. შენი ხმა არ უნდა გავიგო. თითქოს რაღაც ტკბილი დავლიე ბოთლით და ვარდების ხალიჩაზე ვწევარ. მითრევს, ვიცი, რომ ვიხრჩობი, მაგრამ ვერაფერს ვაკეთებ.
მოსამსახურე: (ლეონარდოს საყელოთი მოქაჩავს) უნდა წახვიდე, ახლავე!
ლეონარდო: ახლა ბოლოჯერ ველაპარაკები, ნუ ღელავ.
პატარძალი: ვიცი, რომ სიგიჟეა. ვიცი, რომ გულს ღრმად დამიჭრის და მაინც, უღონოდ ვუსმენ, ვუყურებ, როგორ უცახცახებს მკლავები.
ლეონარდო: ვერ დავმშვიდდები, სანამ არ გეტყვი. მე დავქორწინდი, ახლა შენ გათხოვდი...
მოსამსახურე: (ლეონარდოს) და ის გათხოვდება.
ხმები: (მღერიან, ახლოს მოიწევენ)
გააღვიძეთ პატარძალი,
ქორწილის დღე დგება...
პატარძალი: გააღვიძეთ პატარძალი! (თავის ოთახში გარბის)
მოსამსახურე: უკვე აქ არიან. (ლეონარდოს) აღარ გაეკარო.
ლეონარდო: ნუ ნერვიულობ. (სცენას ტოვებს.)
გოგო:
გააღვიძეთ პატარძალი,
ქორწილის დღე დგება,
იტრიალონ ბორბლებმა,
იფრიალონ ფატებმა.
ხმები: გააღვიძეთ პატარძალი!
მოსამსახურე:
გააღვიძეთ პატარძალი,
გზა მოურთეთ მწვანე ფოთლით,
ყვავილებით დაამშვენეთ.
გააღვიძეთ, გააღვიძეთ,
მწვანე ფოთლით, შროშნებით.
მეორე გოგო: (შემოდის)
გააღვიძეთ პატარძალი,
დაუვარცხნეთ თმები,
თოვლის ფიფქით დაუმშვენეთ
კისერი და მხრები.
ფეხზე ბრწყინავს ვერცხლეული
წარბზე - ნაზი ჟასმინი...
მოსამსახურე:
ვაი, ჩვენი ნაზი გოგო
მზესაც ჩრდილავს ამ დილით...
პირველი გოგო:
ხედავთ, მისი საყვარელი
მოდის ზეთისხილებიდან...
ბიჭი: (შემოდის, სომბრერო მაღლა აქვს აწეული)
გააღვიძეთ პატარძალი,
ვიზეიმოთ ქორწილი
თასით სავსე ყვავილების
და ამ ტკბობის პურით
ხმები:
გააღვიძეთ პატარძალი!
მეორე გოგო:
პატარძალი დაიმშვენებს
თოვლივით თეთრ ფატას
და სასიძო შემოირტყამს
ოქროს მძიმე ქამარს.
ხმები:
ერთი ლიმონისათვის
პატარძალი ვერ იძინებს
მესამე გოგო: (შემოდის)
ერთი ფორთოხლისათვის
სიძე ვერცხლს გადაიხდის.
(სამი სტუმარი შემოდის)
პირველი ბიჭი:
გააღვიძეთ მტრედი!
მალე გაგვითენდება,
ჩრდილებს აკრეფს დილა.
პირველი სტუმარი:
პატარძალი, პატარძალი,
თეთრო თოვლის ქალწული,
დღეს უმწიკვლო გოგონა
ხვალ გახდება ცოლი.
პირველი გოგო:
მოდი, ჩვენო მუქთმიანო,
აბრეშუმის თმებით.
მეორე სტუმარი:
მოდი, ჩვენო შავგვრემანო,
მოიყოლე დილის ცვარი.
პირველი ბიჭი:
გაიღვიძა, გაიღვიძა
ჰაერს ავსებს ყვავილებით.
მოსამსახურე:
ამოვქარგავ ლამაზ ხეებს,
თვლებითა და მაქმანებით,
და ჩავაქსოვ თითო თვალში
სიყვარულს და სიკეთეს.
ხმები:
გააღვიძეთ პატარძალი!
პირველი ბიჭი:
ქორწილის დღე გაგვითენდა!
მესამე სტუმარი:
ქორწილის დღე დაგვიდგა,
როდის დაგვენახები, სიყვარულო ამ დღისა.
მაღალ მთების ყვავილო,
კაპიტნის ქალიშვილო.
მამა: (შემოდის)
კაპიტნის ქალიშვილს
ვატანთ უკვე სასიძოს,
ხარები რომ მოგვიყვანა
კოხტა გოგოს სამზითვოდ.
მესამე გოგო:
და სასიძო წააგავს
მზის გაფურჩქნულ ყვავილებს,
თითო ფეხის გადადგმაზე
მიწა გაშლის მიხაკებს.
მოსამსახურე: ოჰ, ჩემი იღბლიანი ბავშვი!
მეორე ბიჭი:
გააღვიძეთ საპატარძლო!
მოსამსახურე:
გააღვიძეთ სასიძო!
პირველი გოგო:
საქორწინო ზარებს რეკავს
დილის მშვიდი ნიავი.
მეორე გოგო:
პატარძალი გამოუშვით!
პირველი გოგო:
პატარძალი წინ მოვიდეს!
მოსამსახურე:
იწკარუნონ ზარებმა და
იხმაურონ მაყრებმა.
პირველი ბიჭი: აი, მოდის. ახლა აქ არის!
მოსამსახურე: ქორწილი იწყება.
(გამოდის პატარძალი. შავი კაბა აცვია, თეძოებზე მოტმასნილი, ბრჭყვიალა მონეტებით და მაქმანებით დამშვენებული. თმაზე ფატა უკეთია, ფორთოხლის ყვავილით დამშვენებული. უკრავენ გიტარები. გოგოები პატარძალს კოცნიან.)
მესამე გოგო: რა დაისხი თმაზე?
პატარძალი: (იცინის) საერთოდ არაფერი.
მეორე გოგო: (კარს უყურებს). ქსოვილი საუცხოოა.
პირველი ბიჭი: აი, სიძეც!
სასიძო: ყველას ჯანმრთელობას გისურვებთ!
პირველი გოგო: (ყვავილს უმაგრებს ყურს უკან)
და სასიძო წააგავს
მზის გაფურჩქნულ ყვავილებს...
მეორე გოგო:
როგორც მზის სხივს,
მისი თვალი, აფრქვევს უცხო სიმშვიდეს.
(სიძე პატარძლის გვერდზე დგება.)
პატარძალი: რატომ გაცვია ეს ფეხსაცმელი?
სასიძო: შავზე მეტად პრიალებს.
ლეონარდოს ცოლი: (შემოდის და პატარძალს კოცნის) უფალმა დაგლოცოთ. (ერთმანეთს ელაპარაკებიან.)
ლეონარდო: (შემოდის, თითქოს ვიღაცის დაწყებულ სიმღერას აგრძელებს.
ქორწილის დღეს, პატარძალო,
წარბს ყვავილით მოგირთავ.
ცოლი:
გაანათოს ეს ქვეყანა,
შენი თმების მორევმა.
დედა: (მამას) ეს ორნი აქ რატომ არიან?
მამა: ოჯახის წევრები არიან. დღეს პატიების დღეა!
დედა: ავიტან, მაგრამ არ ვაპატიებ.
სასიძო: ფატა როგორ გიხდება!
პატარძალი: მოდი, სწრაფად წავიდეთ ეკლესიაში!
სასიძო: გეჩქარება?
პატარძალი: კი, მე მინდა შენი ცოლი გავხდე, მარტო შენი ვიყო და არავის ხმა არ მესმოდეს, შენ გარდა.
სასიძო: ეგ მეც მინდა.
პატარძალი: მინდა მხოლოდ შენს თვალებს ვხედავდე და ისე მაგრად ჩამიკრა გულში, დედამ, მკვდარმა დედაჩემმაც რომ დამიძახოს, თავი ვერ გავითავისუფლო.
სასიძო: ძლიერი მკლავები მაქვს, მთელი ორმოცი წელი დაგიჭერ.
პატარძალი: (დრამატულად, ხელს ჰკიდებს.) სამუდამოდ.
მამა: იჩქარეთ! ცხენები და ურმები მოიყვანეთ! მზე უკვე ამოვიდა.
დედა: თავს მიხედე, დღევანდელი დღე მშვენიერი უნდა იყოს.
(დიდი კარი უკანა მხარეს იღება. წასვლას იწყებენ.)
მოსამსახურე:
და დატოვებს სახლს
თეთრი გოგო - ქალწული.
ისე გამიფრინდება,
როგორც დილის ვარსკვლავი.
პირველი გოგო:
სუფთა სულით, სხეულით,
სახლს ტოვებს და თხოვდება.
(წასასვლელად ემზადებიან)
მეორე გოგო:
ახლა სახლი დატოვე,
სამუდამოდ წაბრძანდი,
ქარი გიწნავს ჟასმინებს
მარგალიტად შავ თმაში.
მოსამსახურე:
მისი ფაქტის მაქმანი
თითქოს ქარის ნაკადი.
(გადიან. გიტარების, მანდოლინების და ტამბურინების ხმა ისმის. მხოლოდ ლეონარდო და მისი ცოლი რჩებიან, მარტოები.)
ცოლი: წავიდეთ.
ლეონარდო: სად?
ცოლი: ეკლესიაში, მაგრამ ცხენით არა. მე წამომყევი.
ლეონარდო: ურმით?
ცოლი: სხვანაირად როგორ?
ლეონარდო: მე ურმის კაცი არ ვარ.
ცოლი: არც მე ვარ ის ქალი, ქორწილში უქმროდ წავიდე. მეტს ვეღარ ავიტან.
ლეონარდო: ვერც მე!
ცოლი: ასე რატომ მიყურებ? თვალებში ხანჯლები გაქვს.
ლეონარდო: წავიდეთ!
ცოლი: არ ვიცი, რა ხდება. არც მინდა ვიცოდე, უკვე დამთავრდა. მე ერთი შვილი მყავს და მეორეს ველი... წავიდეთო ამბობ. დედასაც იგივე ბედი აქვს. მაგრამ მე აქედან არ წავალ.
ხმები:
და დატოვებს სახლს
თეთრი გოგო - ქალწული.
ისე გამიფრინდება,
როგორც დილის ვარსკვლავი.
ცოლი: ტირის
ისე გამიფრინდება,
როგორც დილის ვარსკვლავი.
მეც ასე წამოვედი სახლიდან, მთელი მსოფლიო იყო ჩემს წინაშე.
ლეონარდო: წავიდეთ.
ცოლი: მაგრამ ერთად.
ლეონარდო: ჰო (პაუზა) წავედით! (მიდიან)
ხმები:
და დატოვებს სახლს
თეთრი გოგო - ქალწული.
ისე გამიფრინდება,
როგორც დილის ვარსკვლავი.
ფარდა ნელა ეშვება.
| კომენტარები |
ილუსტრაციები |
რეცენზიები |
|
1.
აჰა, შიროსაც გამოუქვეყნებია გაგრძელება.
იცით, რა მომწონს, რაღაც განგაშის გრძნობა ახლავს ტექსტს და ვფიქრობ, ეს გრძნობა ორიგინალიდან მოდის.
5
აჰა, შიროსაც გამოუქვეყნებია გაგრძელება.
იცით, რა მომწონს, რაღაც განგაშის გრძნობა ახლავს ტექსტს და ვფიქრობ, ეს გრძნობა ორიგინალიდან მოდის.
5
|
|
| მონაცემები არ არის |
|
|
