ისევ ადამი


  ისევ გადავეყარე ადამს, ხის ფუღუროში იჯდა და თავისი თავი ალბათ ციყვი ეგონა. მე წინ გავუარე, თან ვაშლს შევექცეოდი, ორივე ხელი ლოყაწითელი ვაშლებით მქონდა სავსე, უცბად ადამი გამოხტა ფუღუროდან, მოკბეჩილი ვაშლი ხელიდან გამომტაცა და პირისკენ გააქანა.
  როგორც ჩანს, ამ ყმაწვილს ვაშლიც ყვარებია, თუთის გარდა.
შეჭამა ის მოკბეჩილი ვაშლი ადამმა, მეორე მე თვითონვე მივაწოდე. ისიც ,,წამართვა~ თავისი ჭკუით და შეჭამა. მერე კიდევ სხვაც... არცერთი ვაშლი აღარ დამიტოვა, ყველა შეჭამა. ხელები გავშალე, მეტი აღარ მაქვს-მეთქი. მიბრუნდა და ისევ ფუღუროში შეძვრა.
სხვა რაღა დამრჩენოდა, ისევ მივაკითხე ვაშლის ხეს, ვაშლებს ვკრეფდი და თან ვფიქრობდი, ნეტავი ადამი ოდესმე თუ მოისაზრებს, თვითონვე მოწყვიტოს ვაშლი ხიდან.

   

                              ასე მოუხდება

   
      ნამდვილად აღარ მინდოდა, ადამს ისევ გადავყროდი სადმე, მაგრამ თითქოს განგებ,  სულ მალე შევხვდი. ხელცარიელი ვიყავი და ზედაც არ შემოუხედავს ჩემთვის, სამაგიეროდ სხვა დროს ჟოლოს კუნწულა გამომტაცა ხელიდან, ისე რომ ხელები მთლად დამეკაწრა, ჟოლო ხომ ეკლიანია . . .  თან მეცინება, თან მაბრაზებს მისი საქციელი.
    ყველაზე სასაცილო მარწყვის მდელოზე შეხვედრა იყო, ადამი დათვის ბელებთან ერთად გორაობდა, თავიდან ფეხებამდე მარწყვის წვენში იყო ამოვლებული. ბელები მარწყვით გატკბილულ თათებს ილოკავდნენ, ადამმა მათ მიბაძა, თვითონაც იწყო საკუთარი ხელების ლოკვა, მერე კი, არ ვიცი, მარწყვის გემომო ეწონა, თუ რა იყო,  მიადგა მწიფე ნაყოფით დახუნძლულ ბუჩებს, ორივე ლოყა მარწყვით გამოიტენა.
    რა კარგია, ისწავლა ადამმა მარწყვის ჭამა, მე აღარ მომვარდება - მეთი, - ვიფირე და მარწყვს წავწვდი, ძალიან მიყვარს ეს ნუგბარი ხილი. ჰოდა, სულ ტყუილად ვიფირე ასე, დამინახა თუ არა, მარწყვის ბუჩს მაშინვე ანება თავი ადამმა, ჩემსკენ გამოქანდა მარწყვის (ჰმ) წასართმევად.
    მეტისმეტად უცნაურად იქცეოდა ადამი, რაც ერთხანს კარგად მართობდა, მაგრამ ბოლოს ძალიან მომაბეზრა თავი. მინდოდა თავიდან მომეცილებინა და ასეთი რამ მოვიფიქრე; ორივე ხელი მწარე კენკრით ავივსე და განგებ ავუარჩავუარე წინ, თან ისე მეჭირა თავი, ვითომ კენკრას ვჭამდი. ცხადია, ადამი მაშინვე მეცა ხელებში, გამომგლიჯა და გადაყლაპა. ჰოდა, გაუმწარდა კიდეც პირი. ახია, ასე მოუხდება.
თქვენ გგონიათ, ჭკუა ისწავლა? არაფერიც. როცა ისევ შემხვდა, ისევ წამეტანა ხელებში, რათა ბლის კუნწულა წაერთმია ჩემთვის.
არა, ეს ყმაწვილი ჭკუას ვერასოდეს ისწავლის.


                        დანისლული უკუნეთი



  ვნახე გველი თვალებზე ნისლგადაკრული, უძრავად გაწვართულიყო მწვანე მოლზე. აჰა, ისევ ტყავს იცვლის-მეთქი, ვიფიქრე და იქვე მოვიკალათე. კარგად ვერთობი ასეთ დროს მისი ყურებით. ხანდახან ვეხმარები კიდეც, თუ დასჭირდა. ერთხელ ძალიან გაუძნელდა და მე კუდში ჩავაფრინდი, გველიც მაშინვე ამოსხლტა ტყავიდან.
  თვალს არ ვაშორებ, ველოდები, როდის დაცურდება ტყავი გველის სხეულიდან. გადის დრო, მაგრამ არაფერი ამის მსგავსი არ ხდება. გველი წევს გაწვართული, არც თვითონ იძვრის და არც მისი ტყავი.
  უცბად გველი ოდნავ შეირხა, თითქოს მთელ ტანში თრთოლამ დაუარაო. აი ახლა კი დაიწყება, ვფიქრობ და თვალებს ფართოდ ვაჭყეტ, რათა არაფერი გამომეპაროს. ამაოდ ველოდები ჩვეულ სანახაობას, გველი ისევ უძრავად გაიწვართა თავის ძველ ტყავში გამოხვეული, თვალებზეც კვლავ თეთრი ნისლი ჰფენია.
მომბეზრდა მისი ყურება, ჩემთვის საყვარელ ლეღვის ხისკენ გავწიე. მერე გველმა თვითონვე მომაკითხა და ლეღვის ხეზე ამოძვრა. თვალები უკვე გადაწმენდია, ტყავიც ძველებურად უპრიალებს.
  - რაღაც ძალიან გაგიძნელდა ტყავის გამოცვლა, - ვეუბნები და ლეღვს ვაწოდებ, პირი ჩაიგემრიელოს ამდენი ჯაფის შემდეგ.
  - არა, - თქვა გველმა, - მე ახლა ტყავი არ გამომიცვლია.
  - თვალები რაღად გქონდა თეთრი ნისლით დაფარული? - ვკითხე გაოცებით.
  - ჩემს მზეს ვესაუბრებოდი და იმიტომ, თვალები ასეთ დროსაც მიბურუსდება.
ამის გაგონებამ ისე გამაკვირვა, რომ ლეღვი კისერში გადამცდა და ხველება ამიტყდა. ესეც ახალი ამბავი!
  - განა შენთვის სხვა მზეც ანათებს? - ვკითხე ბოლოს, როცა ხმის ამოღება შევძელი.
  - ასეა, - დამიდასტურა გველმა.
  - მე რატომ ვერ ვხედავ?
  - შენ მას ვერ დაინახავ, ძალიან შორსაა და ძალიან ხნიერია. თვით იმ მზეზე უფრო ხნიერია, ამ ბაღს რომ ანათებს. ის უკვე მთელ უსასრულობას ითვლიდა, როცა აქაური მზე აინთო. ჩემს ტყავზე მოფენილი ქარაგმებიც კი ვერ დაითვლიან მის წელთა სიმრავლეს.
  - გამოდის, ჩვენი მზე არაფრად გჭირდება.
  - როგორ არა... აქაური მზის სითბო მჭირდება. ხომ გინახავს, როგორ ვეფიცხები მის სხივებს. იმ შორეული მზის სითბო აქამდე ვერ აღწევს. მე მხოლოდ მის ნათელს ვხედავ.
მე კვლავ მივაწოდე ლეღვი, გველმა მიირთვა და მიიძინა ხეზე შემოსალტულმა.



                              მზის დაბადება



  ტბორში ვიბანავე, მზეს ვეფიცხებოდი. რა საამურია მზის სხივები, მათბობენ, მეალერსებიან, მზე მათ უხვად მიგზავნის. თუმცა უკვე კარგად ვიცი, ცხარე ხასიათი აქვთ მზის სხივებს (სამოთხის ბაღში ყოველივეს თავისი ხასიათი აქვს). თუ ზედმეტი მოგივიდა, კანს წითლად აგიფორეჯებენ, თავის სიმხურვალეს მწვავედ გაგრძნობინებენ. ასეთ დროს ჩრდილს შევეფარები ხოლმე. ახლა ჩრდილი არაფრად მჭირდება, სულ მთლად სველი ვარ. მზე დასალიერისკენ მიემართება და ეს სრულებით არ მომწონს. მე ახლა მზის სითბო მჭირდება.
  - მინდა სულ მუდამ ჩემთან იყო, მზეო, - ვეუბნები. პასუხად მზე გულიანად იცინის და სხვას არას ამბობს.
  - განა მზეს ოდესმე დავიწყებიხარ? - მესმის ვიღაცის ჩუმი ხმა. მოვიხედე, ჩემს გვერდით გველი იზლაზნება. ესეც მისი ხასიათი, ვერ გაიგებ, როდის მოსრიალდება უჩუმრად.
  - მზე მალე ჩავა, მე კი გათბობა მინდა.
  - დილით ისევ დაიბადება, - ამბობს გველი.
  თვალები ფართოდ გავაღე, აი კიდევ ახალი სიტყვა.
  - რა დაიბადება?
  - მზე.
  - ეს იგივეა, რაც მზის ამოსვლა?
  - თითქმის...
  მშვენიერი სიტყვაა, თან ძალიან მოუხდა მზეს. დილით დაიბადება, საღამოთი ისევ მიიმალება ორი მზის ტბორში, თითქოს მის წიაღში დაიბუდაო.
  - მე მინდა, მზე ჩამისახლდეს სხეულში, - ვამბობ ხმამაღლა, იქნებ მზემაც გაიგონოს.
  - რად გინდა? - მეკითხება გველი აშკარა ცნობისმოყვარეობით.
  - მაშინ მზე სულ ჩემთან იქნება.
  გველი ერთხანს ჩუმადაა, მერე ზანტად მპასუხობს.
  - არც ისე ადვილია, მზე იტვირთო სხეულით.
  - მზე ისეთი ალერსიანია... ვიცი, არაფრით დამამძიმებს.
  - არაერთხელ გითქვამს, მზის სხივებს ცხარე ხასიათი აქვთო. რა იცი, იქნებ მზესაც აქვს თავისი ხასიათი, - ორჭოფულად მეუბნება გველი.
  მე დავფიქრდი. როდესაც მზის სხივები მაგრძნობინებენ თავიანთ მხურვალებას, ჩრდილს ვეფარები ხოლმე. ალბათ მაშინაც შევძლებ თავის შეფარებას სადმე, თუ ჩემს სხეულში ჩასახლებულმა მზემ მაგრძნობინა თავისი ხასიათი. სამოთხის ბაღი დიდია...
უცბად ცაზე სავსე მთვარე დავინახე, მზის ჩასვლას ელოდა, რათა ციური ტახტი დაეკავებინა. რა ნაზი, რა ლმობიერი იერი ჰქონდა.
  იქნებ მთვარემ დამიფაროს მზის ცხარე ხასიათისგან, გავივლე გულში. ის ხომ მართლაცდა ჩრდილივით მუდამ თან დაჰყვება მზეს, სახე თითქოს ჩრდილებით აქვს მოხატული, მუქი ლაქები ატყვია. როცა მზეს მიუახლოვდება, მაშინ ხომ სულ მთლად ჩრდილისფერია.
  აღარ დამიხანებია, მაშინვე ვაცნობე მთვარეს ჩემი გულისნადები.
  - შენ მომიჩრდილე, მთვარეო, მზის მხურვალებისგან, როდესაც იგი ჩემს სხეულში ჩასახლდება.
    მთვარეს არაფერი უთქვამს პასუხად, ჩრდილებით ნახატი თვალები მილულა, ასეთნაირად მანიშნა თანხმობა.
  - ეს კარგად მოიფიქრე, - შემაქო გველმა, - მთვარე მოალმობიერებს მზის მხურვალებას, ჭეშმარიტად შესწევს მაგის ძალა.


                              კიდევ ერთი დავიწყება


  მაფშალიას ხმა ჩამომესმა, ჩემს სახელს იმეორებდა, მაშინვე სმენად ვიქეცი. ყველა მეხმიანება, როცა სამოთხის ბაღში დავსეირნობ, მაფშალია შეუდარებელია მათ შორის. ჩემი სახელი ყველაზე მეტად სწორედ მაშინ მომწონს, როდესაც მაფშალია მეძახის.
  - ევა, ევა! - კვლავ შემომძახა მაფშალიამ თავისი ტკბილი ხმით, შეიფრთხიალა ჰაერში და გაფრინდა.
  - უფლის ხმას ჰგავს, - ჩამესმა სულ ახლოდან. მოვიხედე, ჩემს გვერდით გველს კისერი მოუღერებია. ჩანს, ისიც უსმენს მაფშალიას.
  გველის სიტყვებმა დამაფიქრა. ვცდილობ გავიხსენო, ოდესმე თუ გამიგონია ასეთი ხმა სამოთხის ბაღში მაფშალიას გარდა სხვა ვინმესგან. შუბლიც კი მოვისრისე, ვერ გავიხსენე ვერცერთი ხმა, მაფშალიას რომ ჰგვანებოდა.
  - უფალი თუ მეძახდა, როგორც მაფშალია მეძახის? - მივუბრუნდი გველს.
  - ყველაზე პირველად სწორედ მან დაგიძახა ევა.
  - ქარზე უფრო ადრე? - ვეკითხები.
  - ბევრად უფრო ადრე...
  ამან კიდევ უფრო გამაოცა, ეს მგონი რაღაც ახალი ქარაგმა უნდა იყოს.
ამასთან ერთად, სამოთხის ჩიტის სიტყვებიც გამახსენდა; ჩემი გაშლილი ფრთები ხელებზე გეფინა, სანამ უფალი მათ აფერადებდაო.
  - კიდევ მითხარი რაიმე უფლის შესახებ, - ვთხოვე გველს, ქარაგმების დიდოსტატს.
  - უფალი გარწევდა ქარზე ადრე, მოალერსე ხელებით სათუთად გეფერებოდა. უფალი გათბობდა თავისი სუნთქვით, სანამ მზის სხივები შენსკენ გზას გამოიკვლევდნენ.
ძალიან საინტერესო მეჩვენება გველის ქარაგმული სიტყვები. მგონი მართლა დამავიწყდა რაღაც, რაღაც მეტად მშვენიერი და სანუკვარი. არანაკლებ მშვენიერი, ვიდრე მაფშალიას გალობაა.
  - უნდა გავიხსენო ეს ყველაფერი, რასაც შენ მეუბნები, - ვეუბნები გველს, - აკი გამახსენდა ამას წინათ, თუ სად დავტოვე ფარშევანგის ფრთა, თვითონვე რომ მაჩუქა და მეგონა დავკარგე.
  უცბად პეპელამ ჩამოიფრინა. ისეთი ლამაზი იყო, ისეთი ჭრელი... გავეკიდე, მაგრამ ვერა და ვერ დავიჭირე. როცა ისევ მივუბრუნდი გველს, თვალებდანისლული დამხვდა. ისევ თავის შორეულ მზეს ესაუბრებოდა.


                                ჭექა-ქუხილი


  ღრუბლები ჩამუქდნენ, დამძიმდნენ, მრისხანე იერი მიიღეს, თითქოს რაღაც საშიშარს აპირებენო.
  მალე ელვა გაიკლაკნა, რასაც გრუხუნი მოჰყვა.
  ყური მივუგდე, თითქოს რაღაც მეცნაურა...
  ისევ გაიკლაკნა ელვა, ისევ დაიქუხა... და უცბად რატომღაც მაფშალიას ხმა გამახსენდა.
  სმენად ქცეული ვდგევარ, ვაყურადებ ქუხილის ხმას, მთელ ცას რომ არყევს...
ნამდვილად ასეა, ეს ხმა რაღაცით ჰგავს მაფშალიას ხმას, მაგრამ რითი? რა შეიძლება იყოს მათ შორის საერთო? სად მაფშალიას გალობის ხმა, რომელიც გეალერსება, გატკბობს, საერთოდ გავიწყებს, თუ სადმე საშიშროება არსებობს, და სად ეს მრისხანე, მქისე გუგუნი, რაღაცის გამო რომ გტუქსავს და გემუქრება.
  და მაინც ისინი ჰგვანან ერთმანეთს.
  მე დავფიქრდი: როცა მაფშალია გალობს, უფლის ხმას ვუსმენ. მაფშალიას გალობა უფლის ხმის ზიარია, ასე თქვა გველმა.
  თუ ჭექა-ქუხილმა მაფშალიას გალობა გამახსენა, ალბათ მასშიაც ურევია უფლის ხმა. თუ რაიმე არის მათ შორის საერთო, ეს სწორედ უფლის ხმაა...
  ორივე ამოდ მოსასმენია. ოღონდ სულ სხვადასხვანაირად. მე ორივე ძალიან მომწონს, დაუსრულებლად შემიძლია ვუსმინო ერთსაც და მეორესაც.
  ნეტავი ამის შესახებ რაღას იტყოდა გველი?
  მაგრამ გველი არსად ჩანს, ალბათ სადმე მიიმალა წვიმის მოლოდინში, მას ხომ მზის სხივები და სითბო უვარს...
  ელვა კიდევ საოცარ ცეცხლოვან ქარაგმებს ხატავს ცაზე. თითქოს ისინიც ამოსაცნობად მიხმობენ გველის ტყავზე აღბეჭდილი ქარაგმების მსგავსად.
  თუმცა ამისთვის აღარ მცხელა, წვიმამ წამოუშინა, სადმე უნდა შევაფარო თავი.